Układ endokannabinoidowy to jeden w wewnętrznych układów ludzkiego organizmu, który odpowiada za regulację różnych funkcji i procesów, takich jak np. apetyt, odczuwanie bólu, sen i samopoczucie. Od jego kondycji zależy nasze zdrowie, dlatego warto dowiedzieć się najważniejszych informacji na temat układu endokannabinoidowego. Sprawdź, co to jest układ endokannabinoidowy i co łączy go z konopiami.
Czym jest układ endokannabinoidowy?
Układ endokannabinoidowy (ECS) to jeden z podstawowych układów fizjologicznych w organizmie, który został odkryty dopiero w 1988 roku, po tym, jak wyizolowano kannabinoidy z konopi i szukano receptorów, które są na nie podatne.
Na układ endokannabinoidowy składają się:
- receptory kannabinoidowe,
- endokannabinoidy,
- enzymy metaboliczne.
Receptory kannabinoidowe
Receptory układu endokannabinoidowego to białka błony komórkowej, które znajdują się w całym organizmie, m.in. w przewodzie pokarmowym, mięśniach szkieletowych, układzie rozrodczym oraz układzie nerwowym.
Wyróżnia się dwa rodzaje receptorów tj. CB1 i CB2. Receptory CB1 występują głównie w układzie nerwowym (ośrodkowym układzie nerwowym i obwodowym układzie nerwowym), a ich największe skupisko znajduje się w mózgu, który odpowiada za wiele ważnych funkcji, m.in. regulację apetytu, przetwarzanie emocji, odczuwanie bólu i pamięć.
Receptory CB2 znajdują się przede wszystkim w komórkach układu odpornościowego, co odgrywa istotne znaczenie w budowaniu naturalnej odporności oraz zapobieganiu chorobom.
Endokannabinoidy
Endokannabinoidy to niewielkie cząsteczki, które wytwarzane są wewnątrz organizmu i w razie potrzeby (np. podczas infekcji lub pojawienia się bólu) odpowiadają za aktywację receptorów kannabinoidowych.
Istnieją dwa podstawowe endokannabinoidy – anandamid (AEA) i 2-arachidonyloglicerol (2-AG). Każdy z nich pełni różne funkcje i wpływa na inny rodzaj receptorów. Anandamid odpowiada m.in. za regulację samopoczucia, a 2-AG wpływa na mezolimbiczne neurony regulujące łaknienie, wpływając na apetyt i funkcje w układzie odpornościowym.
Enzymy metaboliczne
Enzymy metaboliczne są kluczowe dla prawidłowego działania całego układu ECS, ponieważ odpowiadają za syntezę, wychwyt i degradację endogennych ligandów, czyli wykorzystanych przez organizm endokannabinoidów.
Dostępne są dwa enzymy regulujące syntezę i rozpad endokannabinoidów:
- FAAH – odpowiadający za rozkład anandamidu,
- MAGL – zajmujący się niszczeniem 2-arachidonyloglicerolu.
Jak działa układ endokannabinoidowy?
Głównym zadaniem układu endokannabinoidowego jest utrzymywanie wewnętrznej równowagi wszystkich układów w organizmie (tzw. homeostazy) i regulacja większości procesów i funkcji, takich jak np.: apetyt, ból, funkcje sercowo-naczyniowe, funkcje rozrodcze, metabolizm, odporność, pamięć, samopoczucie i sen.
W momencie rozwoju jakiejś dolegliwości lub choroby, np. bólu lub stanu zapalnego, system endokannabinoidowy uruchamia się, co prowadzi do produkcji większej ilości kannabinoidów syntetyzowanych wewnątrz ciała, których zadaniem jest przywrócenie homeostazy.
Pomimo tego, że w każdej tkance układ endokannabinoidowy odpowiedzialny jest za inne zadania, to ich wspólnym celem jest dojście do równowagi procesów zachodzących w ciele człowieka.
Układ endokannabinoidowy a konopie
Po odkryciu układu endokannabinoidowego w latach 90, naukowcy doszli do wniosku, że rozwój wielu chorób (np. migreny, zespołu jelita drażliwego) może wynikać z niedostatecznej ilości endokannabinoidów, co określa się jako niedobór endokannabinoidów. Kolejną przyczyną może być ich przyspieszony rozkład, co zmniejsza stymulację receptorów CB1 i CB2.
Pracując nad sposobem zwiększenia ilości ligandów w układzie endokannabinoidowym, badacze znaleźli w konopiach fitokannabinoidy, będące naturalnym odpowiednikiem endokannabinoidów wytwarzanych w ciele człowieka.
Kannabinoidy w konopiach
Do najbardziej znanych kannabinoidów występujących w konopiach w największej ilości należą THC i CBD. THC, czyli tetrahydrokannabinol, budową przypomina jeden z endokannabinoidów – anandamid, dzięki czemu może wpływać na organizm przyczyniając się m.in. do odprężenia organizmu, poprawy apetytu, zmniejszenia stanu zapalnego i dolegliwości bólowych.
CBD, czyli kannabidiol, nie wpływa bezpośrednio na receptory endokannabinoidowe, ale moduluje układ ECS do zwiększonej produkcji kannabinoidów, a także wpływa na funkcjonowanie układu odpornościowego, usprawniając jego pracę i poprawiając naturalną odporność. Ponadto zwiększa działanie innych związków obecnych w konopiach, takich jak pozostałe kannabinoidy, terpeny i flawonoidy.
Wpływ konopi na organizm człowieka
Układ endokannabinoidowy reguluje prawie wszystkie funkcje i procesy zachodzące w organizmie, co sprawia, że stosując konopie można przywrócić wewnętrzną równowagę i zmniejszyć wiele dolegliwości, a nawet zatrzymać rozwój niektórych chorób.
Jakie konopie oddziałują na poszczególne układy w organizmie?
Konopie a układ odpornościowy
Układ odpornościowy to podstawowa linia obrony, dzięki której organizm potrafi odróżnić komórki chorobotwórcze od swoich własnych i zapobiec rozwojowi schorzenia. Ponadto jego funkcjonowanie przekłada się na wewnętrzną równowagę i wiele procesów zachodzących w ciele człowieka.
Czasami dochodzi do zaburzeń układu odpornościowego, w których organizm zaczyna atakować własne komórki i powodować przewlekły stan zapalny prowadzący do nieodwracalnych zmian oraz uszkodzenia narządów.
Kannabinoidy zawarte w konopiach poprzez wpływ na receptory CB1 i CB2 znajdujące się na powierzchni komórek organizmu, wspierają układ odpornościowy i przywracają jego prawidłowe funkcjonowanie, wyciszając jego nadmierną aktywację lub pobudzając, w przypadku gdy nie reaguje prawidłowo na rozwijającą się infekcję.
Działanie konopi w przewodzie pokarmowym
Kannabinoidy oddziałują na funkcjonowanie całego układu pokarmowego. Wpływają na regulację apetytu, metabolizm lipidów i węglowodanów, magazynowanie tłuszczów, a także funkcjonowanie wątroby.
Ich działanie może przynieść korzyści terapeutyczne w terapii wielu chorób, w tym m.in. w refluksie, nieswoistych zapaleniach jelit, zespole jelita drażliwego, nudnościach i wymiotach występujących podczas chemio- i radioterapii, a także w leczeniu zespołu wyniszczenia.
Konopie w obwodowym i ośrodkowym układzie nerwowym
Substancje zawarte w konopiach oddziałują na cały układ nerwowy i jego funkcje. Ich zdrowotne właściwości wspierają m.in.:
- regulację uwalniania neuroprzekaźników,
- zmniejszenie stanów lękowych i depresyjnych,
- kontrolę procesów koncentracji, pamięci i uczenia się,
- łagodzenie odczuwania bólu,
- poprawę samopoczucia,
- spokojny sen,
- napięcie mięśni,
- ochronę komórek nerwowych,
- organizm w aktywności motorycznej.
Podsumowanie
Układ endokannabinoidowy to jeden z podstawowych układów ludzkiego organizmu, który reguluje większość funkcji i procesów, a także pomaga w utrzymaniu homeostazy. W przypadku zaburzeń jego funkcjonowania, dochodzi do rozwoju wielu dolegliwości i schorzeń, które mogą być leczone za pomocą kannabinoidowów znajdujących się w konopiach.
W skład układu endokannabinoidowego wchodzą endokannabinoidy, enzymy metaboliczne i receptory, które rozmieszczone są po całym ciele. To właśnie z tymi receptorami łączą się kannabinoidy, takie jak THC i CBD, co powoduje liczne efekty zdrowotne i samoregulację w funkcjonowaniu wszystkich procesów i funkcji zachodzących w organizmie.